آشنایی با خواص گزنه

گزنه گیاهی است که ازدوران ما قبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می کردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته اند . جالینوس حکیم که در قرن دوم میلادی زندگی می کرده است آن را برای رفع سرماخوردگی و بیماری دستگاه تنفسی بکار می برده است . گزنه گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن چهارگوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یک متر بالاتر می رود. این گیاه در باغ ها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می کنند بحالت خودرو می روید ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه ای که سبز می شود کم کم تمام منطقه را فرا می گیرد .

ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده که در صورت لمس کردن ساقه بدست می چسبد و پوست را می گزد که تولید خارش و سوزش می کند و شاید به همین دلیل آن را گزنه نامیده اند . تخم آن نرم ، ریز و تیره رنگ و مانند تخم کتان است . قسمت مورد استفاده این گیاه برگ های تازه ، ریشه ، شیره و دانه آن است . گزنه دارای تانن ، لسیتین ، اسید فورمیک ، نیترات پتاسیم و کلسیم ، ترکیبات آهن دارد ، ویتامین C و نوعی گلوکوزید است که پوست را قرمز می کند از سرشاخه های این گیاه ماده قرمز رنگی به نام اورتی سین استخراج می شود .

خواص داروئی :

گزنه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است . گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می کند ، حتی در بعضی از موارد موی سر دوباره می روید . برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سرشاخه ها و برگ ها و ریشه گزنه را به تنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی در یک لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد . شب ها مقداری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشویید . برای براق شدن و جلا دادن موها بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید . بدین منظور یک قاشق چایخوری برگ گزنه خشک را در یک لیوام آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید بماند . ادرار را زیاد می کند . برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در روز میل کنید . ترشح شیر را در زنان شیرده زیاد می کند . اخلاط خونی را برطرف می کند . بیماری های پوستی را برطرف می کند . برای باز کردن عادت ماهیانه از دانه گزنه استفاده کنید . در درمان کم خونی موثر است و تعداد گلبول های قرمز را زیاد می کند . اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آن را برطرف می کند .گزنه عرق آور است . پاک کننده اختلاط سینه ، ریه و معده است . نیروی جنسی را تقویت می کند . گرفتگی ها کبدی را رفع می کند . برای از بین بردن زگیل ، ضماد برگ های تازه آن را ری زگیل بمالید . برای پاک کردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه برگ گزنه را همراه با ریشه شیرین بیان دم کنید و بنوشید . برای التیام زخم ها و زخم های سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده کنید . برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه به مقدار سه فنجان در روز بنوشید . درد نقرس را کاهش می دهد . برای برطرف کردن ناراحتی های زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده کنید . ناراحتی های کلیه را برطرف می کند . ضماد آن درد عضلنی را برطرف می کند . کرم معده و روده را می کشد . درمان کننده بواسیر است . برای بر طرف کردن درد رماتیسم ، برگ های تازه آن را روی پوست بمالید .

طرز استفاده :

1.دم کرده گزنه : مقدار 40 گرم برگ گزنه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید . مقدار مصرف آن سه فنجان در روز بعد از غذاست .

2.جوشانده گزنه : مقدار 30 گرم گزنه را در یک لیتر آب ریخته و به مدت 10 دقیقه آن را بجوشانید . این جوشانده برای تصفیه خون مفید است . مقدار مصرف آن یک فنجان بین غذاها در روز است .

3.تنتور گزنه : یک قسمت برگ گزنه را با پنج قسمت الکل 50 درجه طبی مخلوط کرده و در داخل شیشه در بسته بریزید و به مدت 15 روز هر روز آن را تکان دهید بعد از این مدت آن را صاف کرده و در شیشه در بسته نگهداری کنید . مقدار مصرف آن 15-10 قطره سه بار در روز می باشد .

مضرات :

گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممکن است برای روده ها و کلیه ها مضر باشد بنابراین بهتر است با صمغ عربی و کتیرا خورده شود . مقدار مصرف بیش از 10 گرم در روز ممکن است باعث بند آمدن ادرار شود . زنان باردار و کودکان باید از مصرف آن خودداری کنن